Leven is een complex van eigenschappen en functies van georganiseerde wezens, die hun bestaan in stand houden door middel van processen zoals interne regulatie, stofwisseling en voortplanting. Bekende vormen van leven zijn onder meer planten, dieren, schimmels, algen en bacteriën. De wetenschap die zich bezighoudt met de bestudering van levende wezens en levensverschijnselen, heet biologie.
Het begrip 'leven' omvat een grote verscheidenheid aan betekenissen. Hoewel er veel definities zijn voorgesteld, bestaat er geen sluitende omschrijving waarmee het onderscheid tussen de levende natuur en de overige werkelijkheid scherp wordt aangegeven en waarvan de bepalingen op alle organische systemen van toepassing zijn. De moderne biologie definieert leven voornamelijk door de verrichtingen die een levend wezen vertoont, te karakteriseren: handhaving van het inwendig milieu, stof- en energiewisseling met de omgeving, groei en ontwikkeling, aanpassing aan de omgeving, reactie op stimuli en evolutie.De diversiteit van levensvormen is ondergebracht in taxonomische systemen. In het verleden gebeurde dit in de eerste plaats door morfologische en anatomische kenmerken van fossiele en recente soorten te vergelijken. Met de opkomst van de moleculaire biologie kon men ook aan de hand van genetische informatie verwantschappen tussen organismen vaststellen en evolutionaire trends traceren, en inschatten sinds wanneer de verschillende verwantschapslijnen uit elkaar zijn gegaan.
Volgens de huidige inzichten is het leven minstens 3,5 miljard jaar geleden op Aarde ontstaan. Het natuurlijke proces waarmee dit heeft plaatsgevonden, de ontwikkeling van leven uit niet-levende materie, wordt abiogenese genoemd. Vermoed wordt dat het leven zich uit losse DNA- of RNA-moleculen heeft ontwikkeld. Hoewel er geen sterke aanwijzingen zijn voor het bestaan van buitenaards leven, is het in toenemende mate onderwerp van wetenschappelijk onderzoek.
