Ένα αναρριχώμενο φυτό είναι κάθε φυτό με συνήθεια ανάπτυξης να σκαρφαλώνει πάνω σε υπάρχουσες δομές.
Το αναρριχώμενο φυτό εμφανίζει μια μορφή ανάπτυξης που βασίζεται σε πολύ μακριά στελέχη. Αυτό έχει δύο σκοπούς. Ένα φυτό μπορεί να χρησιμοποιεί βράχους, άλλα φυτά ή άλλα στηρίγματα για ανάπτυξη αντί να επενδύει ενέργεια σε πολύ υποστηρικτικό ιστό, επιτρέποντας στο φυτό να φτάσει στο φως του ήλιου με ελάχιστη επένδυση ενέργειας. Αυτή ήταν μια εξαιρετικά επιτυχημένη μορφή ανάπτυξης για φυτά όπως το ιαπωνικό αγιόκλημα, το οποίο είναι χωροκατακτητικό είδος σε μέρη της Βόρειας Αμερικής. Υπάρχουν μερικά τροπικά αναρριχώμενα φυτά που αναπτύσσουν σκοτοτροπισμό και αναπτύσσονται μακριά από το φως, ένα είδος αρνητικού φωτοτροπισμού. Η ανάπτυξη μακριά από το φως επιτρέπει στο φυτό να φτάσει σε έναν κορμό δέντρου, τον οποίο μπορεί στη συνέχεια να σκαρφαλώσει προς φωτεινότερες περιοχές.Η μορφή ανάπτυξης με αναρρίχηση μπορεί επίσης να επιτρέψει στα φυτά να αποικίσουν μεγάλες εκτάσεις γρήγορα, ακόμη και χωρίς να σκαρφαλώσουν ψηλά. Αυτό συμβαίνει με τη βίγκα και τον επίγειο κισσό. Είναι επίσης μια προσαρμογή στη ζωή σε περιοχές όπου μικρά κομμάτια γόνιμου εδάφους βρίσκονται δίπλα σε εκτεθειμένες περιοχές με περισσότερο ηλιακό φως αλλά λίγο ή καθόλου χώμα. Ένα αναρριχώμενο φυτό μπορεί να ριζώσει στο έδαφος, αλλά έχει τα περισσότερα φύλλα του στην πιο φωτεινή, εκτεθειμένη περιοχή, απολαμβάνοντας το καλύτερο και από τα δύο περιβάλλοντα.
Η εξέλιξη της αναρρίχησης έχει ενοχοποιηθεί ως βασική καινοτομία που σχετίζεται με την εξελικτική επιτυχία και διαφοροποίηση ορισμένων ταξινομικών ομάδων φυτών. Έχει εξελιχθεί ανεξάρτητα σε πολλές οικογένειες φυτών, χρησιμοποιώντας πολλές διαφορετικές μεθόδους αναρρίχησης, όπως:
διπλώνοντας το στέλεχος γύρω από ένα στήριγμα (π.χ. πρωινές δόξες, είδη Ipomoea)
μέσω τυχαίων, προσκολλημένων ριζών (π.χ. κισσός, είδη Hedera)
με δίδυμους μίσχους (π.χ. αγράμπελη)
χρησιμοποιώντας έλικες, που μπορεί να είναι εξειδικευμένοι βλαστοί (Vitaceae), φύλλα (Bignoniaceae), ή ακόμα και ταξιανθίες (Pasiflora)
χρησιμοποιώντας έλικες που παράγουν επίσης αυτοκόλλητα επιθέματα στο άκρο που προσκολλώνται αρκετά δυνατά στο στήριγμα (Parthenocissus)
χρησιμοποιώντας αγκάθια (π.χ. αναρριχώμενη τριανταφυλλιά) ή άλλες αγκυλωτές κατασκευές, όπως αγκιστρωμένα κλαδιά (π.χ. Artabotrys hexapetalus)Τα περισσότερα αναρριχώμενα είναι ανθοφόρα φυτά. Αυτά μπορούν να χωριστούν σε ξυλώδη, όπως η γλυσίνα, η μπουκαμβίλια, το ακτινίδιο και ο κοινός κισσός, και τα ποώδη (μη ξυλώδη), όπως η ιπόμεα.
