Με τον όρο εργαλείο εννοείται μια συσκευή που παρέχει φυσική ή νοητική υποστήριξη στην εκπλήρωση ενός έργου, τεχνικού ή άλλου. Τα περισσότερα εργαλεία είναι μορφές απλών μηχανών, ή συνδυασμός τους. Εργαλείο είναι κάθε αντικείμενο με το οποίο εφαρμόζεται ενέργεια για την εκτέλεση μιας εργασίας από το ανθρώπινο σώμα.
Στο παρελθόν εθεωρείτο πως μόνο ο άνθρωπος χρησιμοποιούσε εργαλεία, αλλά η παρατήρηση επιβεβαίωσε ότι οι πίθηκοι και άλλα ζώα -κυρίως θηλαστικά όπως τα δελφίνια και ορισμένα πτηνά (το κοράκι για παράδειγμα)- ή έντομα χρησιμοποιούν εργαλεία. Τα πρώτα εργαλεία που χρησιμοποίησε ο άνθρωπος ήταν από ξύλο και πέτρα.
Αργότερα διατυπώθηκε η άποψη πως μόνον οι άνθρωποι μπορούν να κατασκευάζουν εργαλεία έως ότου οι ζωολόγοι παρατήρησαν πως τα πτηνά και οι πίθηκοι επίσης κατασκευάζουν εργαλεία. Πλέον η σχέση με τα εργαλεία που χαρακτηρίζεται μοναδική για το ανθρώπινο είδος είναι ότι χρησιμοποιεί εργαλεία για να κατασκευάσει άλλα εργαλεία.
Οι περισσότεροι ανθρωπολόγοι θεωρούν πως η χρήση των εργαλείων ήταν ένα σημαντικό βήμα στην ανθρώπινη εξέλιξη, κάτι που αντανακλάται στην ανατομία των δακτύλων και την κινητική τους ικανότητα, όπως επίσης και στην ανάπτυξη της διάνοιας ως επιβοηθητικής λειτουργίας στην εκμάθηση δεξιοτήτων. Αντίστροφα θεωρείται ότι η ανατομία των δακτύλων των ανθρώπων και γενικότερα των πρωτευόντων, και ειδικά ο αντιτακτός αντίχειρας επέτρεψε στον άνθρωπο και τoυς προγόνους του την ευκολότερη χρήση εργαλείων δίνοντάς τους έτσι εξελικτικό πλεονέκτημα έναντι των υπόλοιπων ειδών.
Την εποχή του χαλκού ακολουθεί η εποχή του σιδήρου. Ο σίδηρος άργησε πολύ να ανακαλυφτεί από τον άνθρωπο. Μόλις το 1500 π.Χ. εμφανίζονται τα πρώτα εργαλεία από αυτόν. Στην Ελλάδα το μέταλλο αυτό έγινε γνωστό με την κάθοδο των Δωριέων, 1200 π.Χ. Τα εργαλεία είναι πιο ανθεκτικά, καλύτερα και θα διαδραματίσουν σπουδαίο ρόλο στην ιστορία της ανθρωπότητας. Έως το 1500 μ.Χ. τα εργαλεία και τα όπλα παρέμεναν βασικά τα ίδια με τα εργαλεία των αρχαίων. Εξαίρεση ίσως θα μπορούσε να θεωρηθεί η με την ανακάλυψη και χρησιμοποίηση του μπαρουτιού κατασκευή κανονιών, η κατασκευή της πυξίδας κλπ. Βασικά όμως η πρόοδος της κατασκευής εργαλείων γινόταν με πολύ αργό ρυθμό, ήταν σχεδόν στάσιμη.
