Γενικά ως μείγμα ή και μηχανικό μείγμα, χαρακτηρίζεται ένα προϊόν ή ένα υλικό που αποτελείται από διάφορες χημικές ουσίες που όμως δεν συνδυάζονται (συνδέονται) μεταξύ τους με χημική διαδικασία. Με τον όρο "μέιγμα", εννοούμε την ανάμιξη δύο ή περισσοτέρων ουσιών.
Τα περισσότερα υλικά γύρω μας είναι ή χημικές ενώσεις ή μείγματα. Και ενώ οι χημικές ενώσεις περιέχουν σωματίδια χημικών στοιχείων που συνδέονται με ισχυρές μεταξύ τους ελκτικές δυνάμεις, αντίθετα τα μείγματα περιέχουν ανακατεμένα στοιχεία ή ενώσεις, σε χαλαρή όμως σύνδεση μεταξύ τους.
Τα συστατικά του μείγματος διαχωρίζονται σχετικά εύκολα με μηχανικά μέσα, σημαντικότεροι μεθόδοι των οποίων είναι: η απόσταξη, η διήθηση, η ηλεκτροφόρηση, η εξάνθηση κ.ά. σε αντίθεση με τις χημικές ενώσεις, που τα αρχικά συστατικά τους διαχωρίζονται μόνο με χημικά μέσα.
Για παράδειγμα μηχανικό μείγμα είναι η μαύρη πυρίτιδα (κοινώς: μπαρούτι) που αποτελείται από άνθρακα, θείο και νίτρο (νιτρικό άλας). Το ότι είναι μηχανικό μείγμα αυτό αποδεικνύεται από το γεγονός ότι με έκπλυση με διθειάνθρακα αφαιρείται εξ αυτής το θείο, και στη συνέχεια δια εξατμίσεως απομονώνεται από τον διθειάνθρακα. Στη συνέχεια, με παρόμοιο τρόπο (με νερό) απομονώνεται το νίτρο και παραμένει το τρίτο συστατικό, ο άνθρακας.
Επίσης σε ανάμειξη θείου και σιδήρου, με μαγνήτη μπορεί να αφαιρεθεί ο σίδηρος. Αν όμως το μείγμα θείου - σιδήρου θερμανθεί, τότε σχηματίζεται ο θειούχος σίδηρος, που όμως αποτελεί χημική ένωση, όπου πλέον είναι αδύνατον με μηχανικά μέσα να ληφθούν τα αρχικά συστατικά.
Στα μηχανικά μείγματα συμπεριλαμβάνονται και τα διαλύματα διαφόρων ουσιών, αφού ο διαλύτης (το διαλυτικό μέσο) μπορεί να απομακρυνθεί δια της εξάτμισης, οπότε και παραμένει η διαλυμένη ουσία.
