Φορτηγό πλοίο (αγγλ. cargo ship) χαρακτηρίζεται οποιοδήποτε πλοίο που κύριος προορισμός του είναι η μεταφορά φορτίων. Τα φορτηγά πλοία ποικίλλουν σε τύπους και κλάσεις, με ανάλογη κάθε φορά χωρητικότητα. Γενικά έχουν σχεδιασθεί για να μεταφέρουν οποιοδήποτε είδος φορτίου. Μερικά εξ αυτών δύνανται να μεταφέρουν μέχρι 12 επιβάτες (όριο υπεράνω του οποίου το πλοίο χαρακτηρίζεται επιβατηγό). Τα φορτηγά ανάλογα του μεγέθους τους χαρακτηρίζονται σε ωκεάνια και εσωτερικών (χωρικών) υδάτων. Συνήθως διακρίνονται από τη μικρή έκταση των υπερκατασκευών τους, καθώς και από τους γερανούς που φέρουν.
Στην αρχαιότητα τα φορτηγά πλοία ξεχώριζαν από το μεγάλο πλάτος τους σε σχέση με το μήκος τους προκειμένου να έχουν μεγαλύτερη χωρητικότητα. Αυτό το χαρακτηριστικό έφθασε μέχρι την εποχή της ατμοκίνησης των πλοίων. Στους παλαιότερους τύπους των φορτηγών ατμόπλοιων (Flush decker) τα ανοίγματα πάνω από το μηχανοστάσιο και το λεβητοστάσιο περιελάμβαναν διαζώματα στα οποία υπήρχαν αναφωτίδες για τον φωτισμό των χώρων τους, καθώς επίσης και μεγάλοι ανεμοδόχοι για τον φυσικό αερισμό όχι μόνο του κύτους (αμπαριού), αλλά και όλων των εσωτερικών χώρων. Η πείρα όμως απέδειξε ότι αυτή η μορφή του σκάφους ήταν επικίνδυνη σε άσχημες καιρικές συνθήκες και έτσι άρχισαν να κατασκευάζονται υπερκατασκευές που εκτείνονταν από τη μια πλευρά του σκάφους στην άλλη.
Συνεχής ανάπτυξη αυτών ήταν η προσθήκη προστέγου και επιστέγου προκειμένου τα πλοία αυτά να γίνουν περισσότερο «καλοτάξιδα». Έτσι δημιουργήθηκε ο τύπος πλοίου «τριών νησίδων» (Three island type) από τις τρεις χωριστές υπερκατασκευές (πρόστεγο, γέφυρα, επίστεγο) που στον ορίζοντα ξεχώριζε σαν τρεις νησίδες. Συνέχεια αυτού του τύπου φορτηγών πλοίων δημιουργήθηκε ο τύπος του προστατευομένου καταστρώματος (Shelter deck ship) όπου μια μακρά ενιαία στεγανή υπερκατασκευή προστάτευε το κατάστρωμα από πλώρη μέχρι πρύμνη, με δυνατότητα να φέρει πρόσθετο φορτίο στο χώρο αυτό. Βέβαια ο λόγος της δημιουργίας της ενιαίας αυτής υπερκατασκευής ήταν και οικονομικός αφού η χωρητικότητά του χώρου της εξαιρείται από τα λιμενικά τέλη όταν δεν φέρουν φορτίο σ' αυτό.
Οι σύγχρονες όμως ανάγκες, και κυρίως λόγοι οικονομικοί, οδήγησαν στη ναυπήγηση εξειδικευμένων φορτηγών πλοίων, κυρίως για την εκμετάλλευσή τους ως δρομολογημένα πλοία, που για μακρό χρονικό διάστημα θα μεταφέρουν ομοειδές φορτίο. Έτσι διακρίνονται σε πλοία μεταφοράς χύδην φορτίου, ξηρού ή γενικού φορτίου, εμπορευματοκιβωτιοφόρα, φορτηγιδοφόρα, δεξαμενόπλοια, υγραεριοφόρα, πλοία ψυγεία, «αυτοκινητάδικα», κ.λπ.
Σημείωση: Φορτηγά πλοία υφίστανται κυρίως ως εμπορικά και λιγότερο ως πολεμικά πλοία. Επίσης συνδυασμός φορτηγού πλοίου και επιβατηγού είναι το λεγόμενο «φορτηγοποστάλι».
Ιστορικά υπήρξαν τα φορτηγά πλοία τύπου Λίμπερτυ, των οποίων ακολούθησαν τα Αντιλίμπερτυ.
