Ο ύπνος είναι μια φυσιολογική και επαναλαμβανόμενη κατάσταση για τα άτομα που διαθέτουν κεντρικό νευρικό σύστημα που χαρακτηρίζεται από μείωση της αντίληψης και περιορισμένη αλληλεπίδραση με το περιβάλλον, κατά τη διάρκεια της οποίας το σώμα φαίνεται να υπολειτουργεί σε ό,τι αφορά στην εξωτερικά παρατηρούμενη δράση του.
Ο ύπνος είναι μια φυσιολογικά επαναλαμβανόμενη κατάσταση του νου και του σώματος, που χαρακτηρίζεται από αλλοιωμένη συνείδηση, περιπερισμένη αισθητηριακή δραστηριότητα, μειωμένη μυϊκή δραστηριότητα και αναστολή σχεδόν όλων των εθελοντικών μυών κατά τη διάρκεια του ύπνου ταχείας κίνησης των ματιών (REM) . Διακρίνεται εύκολα από τη μειωμένη ικανότητα αντίδρασης στα ερεθίσματα η οποία όμως δεν είναι μειωμένη σε τόσο μεγάλο βαθμό όσο παρατηρούμε στα κώματα ή στις διαταραχές της συνείδησης. Κατά τον ύπνο συχνά παρατηρούνται πολύ διαφορετικά και ενεργά μοτίβα στη δράση του εγκεφάλου.
Η κατάσταση του ύπνου δεν παρατηρείται αποκλειστικά στον άνθρωπο. Πάρα πολλά ζώα (θηλαστικά, πτηνά, ερπετά, αμφίβια, ψάρια και ορισμένα έντομα) κοιμούνται, άλλα λιγότερο και άλλα περισσότερο. Έτσι, ο ύπνος είναι μια βιολογική λειτουργία που αφορά σχεδόν σε ολόκληρο το ζωικό βασίλειο.
Ο ύπνος εμφανίζεται σε επαναλαμβανόμενες περιόδους, στις οποίες το σώμα εναλλάσσεται μεταξύ δύο διαφορετικών τύπου ύπνους:
Υπνος REM (Rapid Eye Movement)
Υπνος εκτός REMΑν και REM σημαίνει "ταχεία κίνηση των ματιών", αυτός ο τρόπος ύπνου έχει πολλές άλλες πτυχές, συμπεριλαμβανομένης της εικονικής παράλυσης του σώματος. Ένα πολύ γνωστό χαρακτηριστικό του ύπνου είναι το όνειρο, μια εμπειρία που παρουσιάζεται συνήθως σε αφηγηματική μορφή. Πρόκειται για ένα περιβάλλον που μοιάζει με ξύπνια ζωή ενώ βρίσκεται σε εξέλιξη, αλλά συνήθως μπορεί αργότερα να διακριθεί ως φανταστικό. Κατά τη διάρκεια του ύπνου, τα περισσότερα από τα συστήματα του σώματος βρίσκονται σε αναβολική κατάσταση, βοηθώντας στην αποκατάσταση του ανοσοποιητικού, νευρικού, σκελετικού και μυϊκού συστήματος. Οι διαδικασίες αυτές είναι ζωτικές και διατηρούν τη διάθεση, τη μνήμη και τη γνωστική λειτουργία ενώ διαδραματίζουν μεγάλο ρόλο στη λειτουργία του ενδοκρινικού και του ανοσοποιητικού συστήματος. Το εσωτερικό κιρκαδικό ρολόι προάγει τον ύπνο καθημερινά τη νύχτα.
