Een haven is een deels omsloten stuk water, dat gebruikt kan worden als ligplaats of aanlegplaats voor vaartuigen, vooral schepen. Wanneer de term haven zonder precisering of context gebruikt wordt, bedoelt men gewoonlijk een overslaghaven, waar goederen en ook mensen aan boord of van boord gaan. Havens kunnen echter sterk van elkaar verschillen, zo zijn er vissershavens, vluchthavens, museumhavens en nog vele andere. Een ander belangrijk onderscheid is dat tussen binnenhavens en zeehavens. Die laatste zijn vanwege de grotere schepen gewoonlijk veel grootschaliger en kunnen het karakter van een stad bepalen: een havenstad.
Het begrip rede is ruimer dan het begrip haven: een rede kan een haven zijn, maar ook een geschikte aanlegplaats voor de kust, bijvoorbeeld de vroeger zeer belangrijke Rede van Texel.
