Het hoofdkwartier of staf, is de plaats waar de (opper)bevelhebber van een krijgsmacht of deel daarvan is gevestigd, en van waaruit de orders worden uitgegeven. Een hoofdkwartier kan zowel tijdelijk zijn (voor bijvoorbeeld een militaire campagne) als permanent. Naast deze militaire betekenis wordt de term ook wel gebruikt voor een hoofdkantoor in het algemeen.
