Een startbaan is een vlakke, brede strook land op een vliegveld waarvan vliegtuigen gebruik kunnen maken bij het opstijgen of het landen.
Een startbaan is in principe hetzelfde als een landingsbaan. In veel talen is er geen onderscheid, zoals bij het Engelse runway. Sommige grote, drukke vliegvelden wijzen aparte banen aan voor starten of landen, maar meestal wordt dezelfde baan afwisselend gebruikt voor de ene of de andere manoeuvre.
In zijn algemeenheid spreekt men van startbaan of kortweg baan, het woord landingsbaan wordt alleen gebruikt als de baan op dat moment voor landingen in gebruik is.
De lengte van de startbaan moet voldoende zijn om een volgeladen vliegtuig vanaf stilstand genoeg snelheid te kunnen laten maken om op te kunnen stijgen en bij het landen voldoende remweg te bieden. De breedte en het soort verharding, indien aanwezig, moeten geschikt zijn voor het type vliegtuig dat er gebruik van maakt.
De kleinste vliegvelden bestaan uit niet meer dan één (soms onverharde) startbaan. Zo'n vliegveldje wordt wel vliegstrip genoemd. Men vindt ze bijvoorbeeld op kleine eilanden of bij de afgelegen boerderijen (stations) in Australië.
Zijn vliegvelden (iets) groter, dan wordt de startbaan bereikt via het platform en een of meerdere taxibanen.
