Czad - puzzle online

Puzzle online Czad

Czad

Czad (fr. Tchad, arab. تشاد), oficjalnie Republika Czadu (fr. République du Tchad, arab. جمهوريّة تشاد, trb. Jumhuriyat Tashad) – państwo śródlądowe w środkowej Afryce. Graniczy od północy z Libią, od wschodu z Sudanem, od południa z Republiką Środkowoafrykańską, od południowego zachodu z Kamerunem i Nigerią, a od zachodu z Nigrem.

Na terytorium Czadu wyróżnić można trzy główne regiony geograficzne: na północy rozciąga się obszar pustynny, przechodzący w środkowej części kraju w suchą strefę Sahelu, południe kraju zajmuje natomiast żyzny obszar sawannowy.

Jezioro Czad, od którego państwo wzięło swą nazwę, jest największym zbiornikiem wodnym w kraju. Najwyższym punktem jest szczyt Emi Kussi w paśmie gór Tibesti, a Ndżamena (dawniej Fort-Lamy) jest stolicą i największym ośrodkiem miejskim kraju. W Czadzie mieszka ponad 200 rozmaitych wspólnot etnicznych i językowych. Językami urzędowymi są język arabski i język francuski. Większość mieszkańców wyznaje islam i chrześcijaństwo, na południu praktykowane są również religie animistyczne.

Do 1960 roku Czad pozostawał w zależności politycznej od Francji. Niepodległość uzyskał w tzw. roku Afryki. Głową państwa był wówczas François Tombalbaye, prezydent w latach 1962–1973. Nietolerancyjna i krótkowzroczna polityka Tombalbayego względem zamieszkujących północną część kraju muzułmanów doprowadziła w 1965 roku do wybuchu długotrwałej wojny domowej. W 1979 roku rebelianci zdobyli stolicę, kładąc kres hegemonii południa w życiu politycznym kraju. Rozpoczęły się jednak walki między dowódcami zwycięskich ugrupowań rebelianckich, które doprowadziły w końcu do zwycięstwa Hissène Habré. Rządził on do 1990 roku, kiedy został obalony w wyniku zamachu stanu kierowanego przez Idrissa Déby’ego. Déby pozostawał u władzy przez kolejne 30 lat, stając się jednym z najdłużej rządzących przywódców państwowych w Afryce i na świecie. Po jego śmierci 20 kwietnia 2021, władzę w kraju na okres 18 miesięcy przejęła junta wojskowa pod przewodnictwem Mahamata Déby'ego Itno – syna zmarłego prezydenta.

Sytuacja polityczna pozostaje niestabilna, kraj jest nieustannie areną zamieszek oraz powtarzających się prób zamachu stanu (zob. bitwa pod Ndżameną (2006), bitwa pod Ndżameną (2008)). Dodatkowym czynnikiem destabilizującym jest konflikt w Darfurze, który rozprzestrzenił się także na wschodnie obszary Czadu, wprowadzając chaos na tych terenach oraz doprowadzając do osiedlenia się tysięcy uchodźców w obozach wzdłuż granicy czadyjsko-sudańskiej.

Czad jest jednym z najbiedniejszych i najbardziej skorumpowanych państw na świecie. Większość Czadyjczyków żyje w ubóstwie, utrzymując się z pasterstwa i rolnictwa. W XXI wieku głównym źródłem dochodów do budżetu państwa stał się eksport ropy naftowej, zaś dotychczas dominujący przemysł bawełniany spadł pod tym względem na drugie miejsce.