Otępienie - puzzle online

Puzzle online Otępienie

Otępienie

Otępienie, demencja (łac. dementia) – grupa chorób mózgu, powodujących długoterminowe i często postępujące obniżenie zdolności myślenia i zapamiętywania, które są na tyle poważne, że utrudniają, a często uniemożliwiają prawidłowe funkcjonowanie. Inne objawy obejmują zaburzenia emocjonalne, kłopoty z komunikacją i językiem oraz utratę aktywności. Świadomość najczęściej pozostaje zachowana. Rozpoznanie otępienia wymaga stwierdzenia odmiany w codziennym funkcjonowaniu umysłowym dotkniętej nim osoby oraz ubytków większych niż można się spodziewać w danym wieku. Nie zaleca się przeprowadzania badań przesiewowych w kierunku demencji w populacji ogólnej.

Wbrew niektórym potocznym opiniom otępienie nie jest normalnym objawem procesów starzenia się.

Najczęstszą odmianą otępienia jest choroba Alzheimera, odpowiadająca za 50 do 70% przypadków. Pozostałe typy to otępienie naczyniopochodne (25%), otępienie z ciałami Lewy'ego (15%) i otępienie czołowo-skroniowe. Rzadszymi przyczynami są wodogłowie normotensyjne, otępienie parkinsonowskie, kiła, HIV i choroba Creutzfeldta–Jakoba. U jednej osoby występować może więcej niż jeden typ otępienia. Niewielki odsetek przypadków występuje rodzinnie. W DSM-5 oraz ICD-11 otępienie zostało przeklasyfikowane jako zaburzenie neuropoznawcze. Rozpoznanie stawiane jest najczęściej w oparciu o historię choroby, testy oceniające funkcje poznawcze oraz przy zastosowaniu neuroobrazowania i testów krwi, które umożliwiają różnicowanie przyczyn choroby. Powszechnie stosowanym testem jest Mini–Mental State Examination. W celu przeciwdziałaniu wystąpienia otępienia, podejmuje się walkę z jego czynnikami ryzyka, do których należą wysokie ciśnienie krwi, palenie, cukrzyca i otyłość.

Nie ma lekarstwa na otępienie. Inhibitory cholinesterazy takie jak donepezil są często stosowane i mogą przynosić korzyść w zaburzeniach o łagodnym i umiarkowanym przebiegu. Poprawa jest jednak na ogół nieduża. Jest wiele sposobów na poprawę życia osób z demencją i ich opiekunów. Terapia poznawczo-behawioralna może pomóc obu tym grupom. Edukacja i zapewnienie psychicznego wsparcia opiekunom osób z otępieniem jest bardzo ważne. Regularne ćwiczenia fizyczne mogą ułatwić osobom z demencją radzenie sobie z codziennymi czynnościami. Leczenie zaburzeń zachowania lekami przeciwpsychotycznymi jest powszechne, ale w większości wypadków niezalecane, głównie z powodu ograniczonych korzyści oraz efektów ubocznych, do których wlicza się też podwyższone ryzyko zgonu.

W roku 2015 na całym świecie na demencję cierpiało 46 milionów osób. W ciągu całego życia demencja dotknie około 10% ludzi. Z wiekiem ryzyko choroby otępiennej jest coraz wyższe. Około 3% ludzi między 65 a 74 rokiem życia cierpi na demencję, 19% między 75 a 84 rokiem życia oraz blisko połowa po 85 roku życia. W 2013 roku otępienie było przyczyną 1,7 miliona śmierci, co stanowi wzrost względem 0,8 miliona w 1990 roku. W miarę wydłużania się oczekiwanej długości życia, demencja staje się coraz bardziej powszechna. Jest jedną z najczęstszych przyczyn niepełnosprawności wśród osób starszych. Szacuje się, że jej ekonomiczne koszty każdego roku wynoszą 604 miliardy dolarów.