Helsinki werd in 1550 gesticht door koning Gustav I van Zweden, toen het grondgebied van het huidige Finland binnen de grenzen van Zweden lag. Daarom heette de stad oorspronkelijk Helsingfors, bestaande uit twee delen - de woorden "Helsing", wat de naam was van de rivier die door de stad stroomt (tegenwoordig heet de rivier de Vantaa), en "fors", d.w.z. een waterval. De Finse naam van de stad was voor het eerst in druk verschenen in de achttiende eeuw, in de negentiende eeuw werd hij algemeen gebruikt, maar de senaat keurde hem pas in 1819 goed. Sinds die tijd wordt de naam "Helsinki" in de hele wereld met uitzondering van de Scandinavische landen, waar ook de oude vorm wordt gebruikt.